Europejskie Centrum Obserwacji Suszy (EDO)
Europejskie Centrum Obserwacji Suszy (EDO – European Drought Observatory) zostało rozwinięte przez Institute for Environment and Sustainability (IES) przy Joint Research Centre (JRC). EDO jest częścią programu Copernicus (Copernicus Emergency Management Service). Celem Europejskie Centrum Obserwacji Suszy jest monitorowanie zjawiska suszy, prognozowanie oraz wczesne ostrzeganie w skali całego kontynentu europejskiego.
Produkty dostępne w EDO to m.in.: mapy wskaźników suszy opracowane na podstawie różnych źródeł danych (dane pomiarowe opadów, dane satelitarne, modelowana wilgotność gleby), wykresy przebiegu wartości wskaźników suszy oraz raporty. Użytkownicy EDO mogą znaleźć wiele informacji związanych z suszą, jak charakterystyka suszy, wskaźniki suszy oraz publikacje naukowe i raporty techniczne dotyczące tego zjawiska.
Serwis internetowy stopsuszy.imgw.pl
Serwis stopsuszy.imgw.pl powstał we współpracy Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, PGW Wody Polskie oraz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego (IMGW-PIB). Serwis prezentuje aktualne mapy zasobów wodnych w Polsce, wykresy wskaźnika wilgotności gleby, rozkłady przestrzenne dobowych sum opadów, mapę stanów wód w rzekach, mapę ewapotranspiracji aktualnej oraz prognozy i ostrzeżenia meteorologiczne i hydrologiczne. Dane pomiarowe oraz wyniki modeli meteorologicznych i hydrologicznych są dostarczane przez IMGW-PIB.
System Monitoringu Suszy Rolniczej (SMSR)
System Monitoringu Suszy Rolniczej (SMSR) jest prowadzony przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB) na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. SMSR integruje dane meteorologiczne potrzebne do obliczenia klimatycznego bilansu wodnego (KBW) oraz dane z cyfrowej mapy glebowo-rolniczej przedstawiające przestrzenne zróżnicowanie retencji wodnej dla różnych kategorii agronomicznych gleb.
SMSR podaje wyniki analiz zagrożenia suszą rolniczą dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i kategorii agronomicznych gleb dla wszystkich gmin w Polsce, w okresie wegetacyjnym. Wyniki analiz są prezentowane w postaci map, tabel oraz raportów obejmujących okresy sześciodekadowe począwszy od dnia 21 marca do końca września.
Serwis agrometeorologiczny IMGW-PIB dla rolników
Serwis agrometeorologiczny IMGW-PIB monitoruje suszę meteorologiczną i glebową na podstawie danych satelitarnych. Informacje są prezentowane w postaci map i wykresów. Na mapach przedstawiane są rozkłady przestrzenne wilgotności gleby na czterech różnych głębokościach
(0-7 cm, 7-28 cm, 28-100 cm, powyżej 100 cm) oraz rozkłady ewapotranspiracji aktualnej (tj. rzeczywistego parowania z roślin i powierzchni gleby) w różnych przedziałach czasowych (sumy dobowe, dekadowe i 30-dniowe). Na wykresach prezentowane są średnie wartości wilgotności gleby w strefie korzeniowej dla każdego powiatu w Polsce.
Monitoring suszy rolniczej
http://www.igik.edu.pl/pl/monitorowanie-suszy-rolniczej
Centrum Teledetekcji Instytutu Geodezji i Kartografii monitoruje warunki wzrostu roślin uprawnych na podstawie modeli zasilanych przez dane satelitarne NOAA AVHRR. Obszary zagrożone suszą rolniczą są wyznaczane z zastosowaniem wskaźnika DISS (Drought Identification Satelite System). Wskaźnik ten jest ściśle związany z przebiegiem opadów i temperatury powietrza od początku sezonu wegetacyjnego. Satelitarne wskaźniki roślinne charakteryzują fenologię roślin oraz zapotrzebowanie na wodę w fazach rozwoju roślin. Określane jest występowanie suszy oraz jej wpływ na obniżenie plonów. Monitoring prowadzony jest od zasiewów jesiennych poprzez wzrost wiosenny, aż do zbiorów.
Hydroportal IMGW-PIB
Informację o niskich stanach wody w rzekach można znaleźć na portalu IMGW-PIB. Kliknięcie na symbol wodowskazu na mapie dostarcza informacji o bieżącym przepływie, trendzie i danych z ostatnich czterech dni.
Monitoring Wód Podziemnych
https://www.pgi.gov.pl/psh/sluzba-hydrogeologiczna
W Polsce Państwową Służbę Hydrogeologiczną pełni Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB). PIG-PIB wykonuje bieżące analizy i oceny warunków hydrogeologicznych, w tym opracowuje komunikaty o aktualnej sytuacji hydrogeologicznej oraz prognozy zmian wielkości zasobów oraz zagrożeń wód podziemnych.
Prognozy zmian wielkości zasobów, stanu oraz zagrożeń wód podziemnych przygotowywane są według dwóch scenariuszy:
- warunki meteorologiczne korzystne dla gospodarki wodnej (sumy opadów wyższe niż średnia),
- warunki meteorologiczne niekorzystne dla gospodarki wodnej (sumy opadów atmosferycznych niższe niż średnia).
Regionalny system informacji o klimacie dla Saksonii, Saksonii-Anhalt i Turyngii
Platforma ReKIS (Regionalny System Informacji Klimatycznej dla Saksonii, Saksonii-Anhalt i Turyngii) jest zasilana przez dane meteorologiczne, zarówno dane pomiarowe jak też dane z projekcji klimatycznych. Platforma ReKIS jest bazą danych dla interaktywnej mapy klimatu dostępnej na stronie internetowej regionalnej, publicznej stacji radiowej (MDR): http://klimakarte.mdr.de/.
Monitoring suszy w Niemczech
https://www.ufz.de/index.php?de=37937
W Niemczech monitoring dedykowany tylko suszy (Dürremonitor Deutschland) jest prowadzony przez Centrum Badań Środowiska Helmholtza, (UFZ). Monitoring skupia się na suszy rolniczej wykorzystując odpowiednie wskaźniki związane z wilgotnością gleby, a mianowicie wskaźnik wilgotności gleby (SMI). Susza jest definiowana jako odchylenie aktualnej wilgotności gleby (na dwóch głębokościach) od średniej wieloletniej (1951-2015) dla danego miesiąca. Dane dotyczące wilgotności gleby (jako pojemność polowa) są również dostarczane przez Niemiecką Służbę Meteorologiczną (Deutscher Wetterdienst, DWD).
Monitorowanie wilgotności gleby przez DWD
Dane dotyczące wilgotności gleby (jako pojemności polowej) są również dostarczane przez niemiecki serwis pogodowy (Deutscher Wetterdienst, DWD):
https://www.dwd.de/DE/leistungen/bodenfeuchte_dl/bodenfeuchtedl.html.
Wasserstandsportal Sachsen/Wasser online
https://www.umwelt.sachsen.de/umwelt/infosysteme/hwims/portal/web/wasserstand-uebersicht
Dane hydrologiczne dla Saksonii z uwzględnieniem wód powierzchniowych i podziemnych oraz opadów są dostępne na stronie Wasser online: https://www.umwelt.sachsen.de/umwelt/wasser/2696.htm
Strona internetowa Wasser online zawiera rzeczywiste wartości, a dla wybranych wodowskazów również krótkoterminowe prognozy poziomu wody oraz dane dotyczące przepływu. Dla każdej stacji pomiarowej (odcinka rzeki) dostępne są kluczowe wskaźniki, np. średni najniższy przepływ (SNQ). Jeśli przepływ Q ≤ SNQ, wartości prezentowane są w innym kolorze (brązowym), wskazując warunki niskiego przepływu. Strona umożliwia także pobieranie danych rzeczywistych i historycznych. Tygodniowe i miesięczne raporty hydrologiczne są dostępne na stronie
https://www.umwelt.sachsen.de/umwelt/wasser/18150.htm
Wskaźniki hydrologiczne, w tym te dotyczące warunków suszy, np. SNQ, SNQ dla lata i SNQ dla zimy są dostępne dla wszystkich rzek Saksonii w aplikacji internetowej, szczegółowo opisanej w najnowszej publikacji:
https://publikationen.sachsen.de/bdb/artikel/33662
Wartości przepływów podawane w Wasser online są również przekazywane do niemieckiego systemu Pegelportal. Informacje prezentowane na platformie Wasser online pozwalają uzyskać kompleksowy obraz warunków hydrologicznych (w tym susz) w Saksonii. Warto zauważyć, że na stronach internetowych uwzględniono nie tylko aspekty ilościowe, ale również jakościowe, np. dane dotyczące jakości wody: https://www.umwelt.sachsen.de/umwelt/wasser/1387.htm
oraz dane hydromorfologiczne, np. dotyczące jazów
https://www.umwelt.sachsen.de/umwelt/infosysteme/mnqhq-regio/website/
Projekcje hydrologiczne uzyskane z modelu hydrologicznego, który bazuje na regionalnych scenariuszach klimatycznych zostały zebrane w ramach projektu KliWES (LfULG Schriftenreihe 8, 2016) i są obecnie aktualizowane w kolejnym projekcie (https: //www.umwelt.sachsen .de / umwelt / wasser / 8214.htm).
Systemy informacyjne Federalnego Instytutu Hydrologii (Bundesanstalt für Gewässerkunde, BfG)
https://www.bafg.de/DE/05_Wissen/01_InfoSys/informationssysteme_node.html
Federalny Instytutu Hydrologii (BfG) jest odpowiedzialny za niemieckie drogi wodne będące własnością federalną, który ściśle współpracuje w tym zakresie z odpowiednimi ministerstwami poszczególnych krajów związkowych. Na stronie internetowej BfG obok aktualnych danych hydrologicznych i hydrochemicznych dostępnych dla dróg wodnych poprzez platformę Undine, można m.in. znaleźć raporty, informacje dotyczące aktualnych problemów, jak na przykład niski stan wód w roku 2019 czy broszura dotycząca suszy hydrologicznej w 2018 roku.
Zintegrowany system monitorowania suszy w Czechach
Zintegrowany system monitorowania suszy w Czechach został rozszerzony na obszar Europy Środkowej. System jest zasilany przez produkty modelu bilansu wodnego SoilClim, który jest stosowany na potrzeby szacowania ewapotranspiracji potencjalnej i ewapotranspiracji aktualnej oraz do oceny nasycenia wodą w profilu glebowym lub wilgotności gleby. Wilgotność gleby jest prognozowana na kolejne 1, 2, 4 i 8 tygodni. Wyniki są prezentowane m.in. w postaci map występowania suszy wraz z komentarzami. Model SoilClim jest zasilany przez dane meteorologiczne oraz dane o użytkowaniu gruntów, glebach oraz szacie roślinnej.
